Izajasz - wielki prorok o teoforycznym imieniu hebrajskim "jeszaiah" - Bóg jest zbawieniem, żył i działał w VIII wieku za królów Judy - Jozjasza, Jotama, Achaza, Ezechiasza. Bardzo utalentowany i wykształcony, wrażliwy na piękno, artysta słowa w kształcie prozy i poezji. Wszedł w posłannictwo proroka przez powołanie po wizji w świątyni jerozolimskiej (Iz 6,1-13). Jawił się na wzór Mojżesza (por. Hbr 11,27) jako prorok wielkiej wiary w jednego i jedynego Boga, którą wzbudzał w Izraelu: "Wy jesteście moimi świadkami - wyrocznia Pana - i moimi sługami, których wybrałem, abyście mogli poznać i uwierzyć Mi, oraz zrozumieć, że tylko ja istnieję. Boga utworzonego przede Mną nie było, ani po mnie nie będzie. Ja Pan, tylko ja istnieję i poza Mną nie ma innego Zbawcy" (Iz 43,10-11; 45,21). Prorok głosił, że Bóg jest absolutnie święty i transcendentny: "Pan Zastępów - Jego za Świętego miejcie" (Iz 8,13; 10,20;17,6). Jest obecny w historii, suwerenny Pan ludzi: "Oto narody są jak kropla wody u wiadra, uważa się je za pyłek u szali" (Iz 40,15). "Podnieście oczy w górę i patrzcie: Kto stworzył te gwiazdy?

- Ten, który w szykach prowadzi ich wojsko, wszystkie je woła po imieniu. Spod takiej potęgi i olbrzymiej siły nikt ich nie uchyli" (Iz 40,26). Z tej racji Izrael nie może wchodzić w sojusze z żadnym obcym królem. Każdy z nich bowiem jest jak "ptak w klatce". Jedynym Koalicjantem Izraela jest Bóg Przymierza zapowiadający jego odnowienie (Iz 55,3-5): "Biada tym, którzy zstępują do Egiptu po pomoc, pokładają nadzieję w koniach, mają ufność w mnóstwie rydwanów, oraz w bardzo wielkiej sile jazdy, a nie pokładają w Świętym Izraela, ani się nie radzą Pana" (Iz 31,1).

Izajasz pouczony nieomylnie przez Boże Objawienie utworzył uniwersalny obraz Boga. Obraz ten malował sukcesywnie pięknymi farbami przepowiedni. Najpierw wieścią, że obietnice będą związane tylko ze świętą "Resztą" (Szear), która poniesie nadzieje mesjańskie i wyda Mesjasza: "Wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści odrośl z jego korzenia" (Iz 12,1). Z dynastii Dawida, syna Jessego, podobnej do ściętego drzewa, przyjdzie Mesjasz, zwany w Apokalipsie "Odrośl i Potomstwo Dawida" (Ap 22,16). Prorok zapowiedział, że Bóg roztoczy opiekę nad "Resztą" i powtórzy dla niej cud Wyjścia: "Pan osuszy odnogę Morza Egipskiego gwałtownym swoim podmuchem i potrząśnie ręką na Rzekę i podzieli ją na siedem odnóg, tak że da się je przejść w sandałach. Utworzy się droga dla "Reszty" Jego Ludu, która przetrwa wygnanie w Asyrii, podobnie jak się to stało dla Izraela, kiedy ten wychodził z krainy egipskiej" (Iz 11,15-16). Ale Bóg zapowiedział przez Proroka "Znak Dziewicy": "Oto panna pocznie i porodzi Syna" (Iz 7,14). Septuaginta (przekład grecki) leksem hebrajski "ha almah" - młoda kobieta-dziewica, która może być matką, czyta - he parthenos -dziewica (por. Mt 1,23). "Znak Dziewicy" był ściśle związany ze "Znakiem Emanuela" - "I nazwie go imieniem Emanuel" (Iz 7,14). Z przyjściem Emanuela, w erze mesjańskiej, narody miały zagwarantowany wolny dostęp do Księcia Pokoju (Iz 9,5-6): "W ów dzień Izrael, trzeci kraj z Egiptem i Asyrią, będzie błogosławieństwem pośrodku ziemi. Pan Zastępów pobłogosławi mu, mówiąc: Błogosławiony niech będzie Egipt, mój lud, i Asyria, dzieło moich rąk, i Izrael, moje dziedzictwo" (Iz 19,24-25). W ten sposób powstał nowy profetyczno-uniwersalny obraz Boga, bo narodom otwarta została szeroka droga do obietnic mesjańskich!

Prorok Izajasz jest patronem Adwentu i piewcą nadziei: "Niebiosa, wysączcie z góry sprawiedliwość (Wulgata tłumaczy - Iustum - Sprawiedliwego!) i niech obłoki z deszczem ją wyleją" (Iz 45,8). "Panie zmiłuj się nad nami, w Tobie mamy nadzieję" (Iz 33,2). Elegię nad Jerozolimą i Moabem, pieśń o winnicy (Iz 5,1-7), wyrocznie, groźby, wyroki wydane na narody wypowiedziane przez Proroka w imieniu Boga trzeba oceniać z perspektywy paedagogia Divina - pedagogii Bożej, przenikaniu obu testamentów oraz zbawczego planu Boga.

Wyjątkowe znaczenie maja cztery pieśni o Słudze Pańskim (Iz 42,1-9; 49,1-7; 50,4-9; 52,13-53,13). W oparciu o ich przesłanie profetyczne powstała sławna pieśń o Chrystusie Słudze, oczywiście w łączności z faktami z życia Jezusa ziemskiego i Objawienia nowotestamentowego (Flp 2,6-11). Augustyn pieśni izajańskie oceniał z perspektywy Nowego Testamentu i pytał: "Czy jest to już Ewangelia, czy też jeszcze proroctwo" (Migne, PL 38,259-260).

Teologia Izajasza była tak niezwykle bogata, że jego uczniowie stworzyli szkołę izajańską i jego profetyczne dziedzictwo przekazali w Księdze o nazwie Deutero-Izajasz (40-55) i Trito-Izajasz (56-66). Ale w tych dwóch częściach Księgi jest na pewno wiele oryginalnych myśli Izajasza (Proto-Izajasz, 1-39).

Do Księgi Proroka Izajasza wolno, a może i trzeba, odnieść wołanie z Wyznań Augustyna, które odniósł on do siebie: "Tolle - lege", "Bierz - czytaj".

........................................................................................................
Verba Sacra - Księga Izajasza - poprzednia - następna