MODLITWY KATEDR POLSKICH    MODLITWY KATEDR EUROPEJSKICH    WIELKA KLASYKA    FESTIWAL SZTUKI SŁOWA 

To nazwa przedsięwzięcia dla uczczenia Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Oparte jest na moim pomyśle, którego myślą przewodnią jest wprowadzenie człowieka współczesnego w przestrzeń naszego dziedzictwa, gdzie zbudowane przed kilkuset laty budowle sakralne stanowią swoistą scenografię do słów świętych - VERBA SACRA. Słowa te, napisane kilka tysięcy lat temu, pojawiły się w mowie naszych praojców. Rozpoczęli ono budowę państwa polskiego na fundamencie wiary chrześcijańskiej i wybrali swoje miejsce w Europie wśród państw kultury łacińskiej. Zanim zbudowano pierwszą świątynię, zanim napisano pierwszy rękopis, zanim opieczętowano pierwszy ważny dokument - było tutaj słowo. Tak jak w Ewangelii-"Na początku było Słowo". Nasi przodkowie uczyli się wzywać Imienia Pana w Słowie. Obecność Kościoła w Polsce począwszy od powołania pierwszej Archidiecezji aż po dzień dzisiejszy, to przede wszystkim świadectwo Słowa. Jesteśmy wszyscy ze Słowa, a najbardziej widać to w Ojcu Świętym Janie Pawle II. W jego posłudze słyszymy najpiękniejsze tradycje mowy wielbiącej

Stwórcę, mowy upominającej się o obecność Boga w życiu publicznym i codziennym. Nie powinniśmy zapominać o Słowie. Bo jesteśmy jego dłużnikami, a przede wszystkim dziedzicami.. Dzisiaj kiedy znów żyjemy w wolności, Słowa uświadamiają nam otrzymane łaski i pozwalają przeżyć na nowo dar wiary, nadziei i miłości. Pozwalają przeżyć na nowo prawdę o powołaniu człowieka, o jego godności. W naszym współczesnym życiu potrzebne jest miejsce dla przeżywania Słowa, zwłaszcza przez ludzi młodych, którzy poddani są presji wzorów konsumpcyjnych w mediach. Kto bowiem, jak nie młodzież, jest właściwym adresatem Jubileuszu? To ona swoim życiem zadecyduje o tym, czy wydarzenia sprzed 2000 lat będą miały znaczenie dla chrześcijańskiej Europy i świata. VERBA SACRA jest owocem przymierza ludzi wiary, nauki i sztuki, którzy postanowili odsłonić źródła kultury duchowej narodu, przypomnieć najlepsze tradycje słowa i upomnieć się o należne mu miejsce w życiu codziennym i publicznym. Chodzi o to, aby dotrzeć do współczesnego Polaka i przypomnieć o jego niezbywalnym prawie do udziału w dziedzictwie narodowym, wypieranym przez kulturę konsumpcyjną z życia codziennego i publicznego. Idea VERBA SACRA powstała w Wielkopolsce, gdzie znajdują się miejsca bezpośrednio związane z kształtowaniem się naszej państwowości. Naturalne jest więc, że tutaj pojawił się pomysł upamiętnienia tego faktu w sposób jak najbardziej godny i uroczysty.

Na początku 1999 roku przygotowany przeze mnie projekt poparła Rada ds. Inicjatyw Naukowych i Kulturalnych oraz profesorowie Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Bezpośrednio zaangażowali się: prof. dr hab. Bożena Chrząstowska i dziekan Wydziału Teologicznego prof. dr hab. Tomasz Węcławski. Osoby te wraz z autorem projektu utworzyły Radę Programową, która po przyjęciu patronatu honorowego przez Rektora UAM prof. dr hab. Stefana Jurgę, rozpoczęła szczegółowe opracowanie programu - wybór tekstów, konsultantów naukowych i wykonawców. Przeprowadzono szereg spotkań i konsultacji z najważniejszymi osobistościami w regionie i poza nim. W październiku 1999 roku Metropolita Poznański Ksiądz Arcybiskup dr Juliusz Paetz na spotkaniu z Radą Programową zapoznał się ze stanem przygotowań i objął patronat honorowy nad projektem. Do grona patronów honorowych dołączyli: Wojewoda Wielkopolski Maciej Musiał /od lipca Stanisław Tamm/ i Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny.

Zdecydowanego i skutecznego wsparcia organizacyjnego oraz finansowego udzielił Wydział Teologiczny UAM. Skala przedsięwzięcia przekraczała jednak znacznie możliwości władz dziekańskich i wymagała utworzenia Komitetu Organizacyjnego, który zawiązał się w listopadzie. W jego skład weszli: Ks. bp prof. Marek Jędraszewski /Przewodniczący/, wiceprezydent Poznania Maciej Frankiewicz, prorektor UAM prof. Bogdan Walczak, przewodniczący Zarządu Regionu Solidarność Bogdan Klepas, poseł Marcin Libicki, prof. Bożena Chrząstowska, dziekan Wydziału Teologicznego UAM ks. prof. Tomasz Węcławski, prof. Sylwester Dworacki, prezes Radio Merkury Piotr Frydryszek, reżyser Przemysław Basiński. Organizatorem został Uniwersytet im. A. Mickiewicza, przy którym rozpoczęło działalność Biuro Organizacyjne, kierowane przez dyrektora Projektu, reżysera Przemysława Basińskiego. Komitet wystosował listy do dwunastu ordynariuszy, informując o Modlitwach katedr polskich i zapraszając do współpracy. Uroczysta i wyjątkowa ranga projektu została podkreślona patronatem Premiera Rzeczpospolitej Polskiej, profesora Jerzego Buzka. Jest to symboliczny znak więzi z dziedzictwem, w którym historia naszej państwowości spotyka się z początkami chrześcijaństwa. W latach sześćdziesiątych ówczesne władze próbowały odrzucić tę tradycję i podporządkować ją propagandowej antykościelnej manipulacji. W tym kontekście patronat rządowy jest symbolem powrotu i trwania przy wierze oraz przy wartościach świata kultury łacińskiej.

W trakcie realizacji projektu patronat honorowy objął także Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Kazimierz Michał Ujazdowski. Komitet Organizacyjny zadecydował o bezpłatnym wstępie dla publiczności na wszystkie prezentacje VERBA SACRA.

Formuła realizacji VERBA SACRA zakładała, że począwszy od stycznia roku 2000 odbywać się będzie co miesiąc prezentacja jednego tekstu biblijnego w formie uroczystej recytacji przez aktora. Na miejsce prapremiery wybrano najstarszą świątynię polską - Bazylikę Archikatedralną pw. św. św. Ap. Piotra i Pawła w Poznaniu. Kolejne edycje zaplanowano w katedrach i bazylikach Gniezna, Gdańska, Krakowa, Pelplina, Wrocławia, Warszawy. Ta kolejność odzwierciedlała symbolicznie historię rozwoju Kościoła w Polsce i nawiązywała do pielgrzymowania Ojca Świętego Jana Pawła II w naszej ojczyźnie. W ten sposób na trasie VERBA SACRA znalazły się także Częstochowa, Katowice , Lublin , Toruń.

Połączenie wymiaru religijnego, artystycznego i naukowego to główne założenie projektu VERBA SACRA. Podstawą repertuaru jest Pismo Święte: Księga Psalmów, Księga Mądrości, Księga Rodzaju, Ewangelia wg św. Marka, Dzieje i Listy Apostolskie, Pieśń nad pieśniami, Księga Koheleta, Księga Hioba, Ewangelia wg św. Jana i Apokalipsa. Do tekstów biblijnych dołączono dwa scenariusze poświęcone polskiej literaturze religijnej: Bogurodzica i Kazania Skargi. Aktorów wspierają wybitni konsultanci: bibliści, historycy, literaturoznawcy i teologowie. Wśród nich znaleźli się : ks. prof. dr hab. Waldemar Chrostowski, , bp prof. dr hab. Jan Bernard Szlaga, ks. prof. dr hab. Bogdan Poniży, ks. prof. dr hab. Jan Kanty Pytel, ks. prof. dr hab. Tomasz Węcławski, ks. prof. dr hab. Marian Wolniewicz, o. prof. dr hab. Tomasz Maria Dąbek OSB oraz prof. dr hab. Bożena Chrząstowska, prof. dr hab. Anna Świderkówna, prof. dr hab. Zofia Trojanowiczowa, ks. prof. dr hab. Bogusław Nadolski, prof. dr hab. Sylwester Dworacki, prof. dr hab. Janusz Tazbir, prof. dr hab. Bogdan Walczak, prof. dr hab. Wiesław Wydra. Zaproszono również młodych pracowników nauki - ks. dr Krzysztofa Bardskiego, dr Kazimierza Ilskiego, o. dr Adama R. Sikorę OFM, ks. dr Tomasza Siudę. Reprezentowali oni, poza Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, takie uczelnie jak: Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, Polska Akademia Nauk, Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Warszawski. W kwietniu przedstawiono pierwszy przekład dla VERBA SACRA - ks. prof. dr hab. Tomasz Węcławski przełożył Ewangelię wg Św. Marka.

Formułę realizacji określały następujące założenia: odsłonięcie piękna Słowa Bożego w scenerii architektury sakralnej, wspólnotę przeżywania piękna duchowego i masowy odbiór. Prezentację tekstu biblijnego w formie uroczystego odczytania przez wybitnych aktorów polskich, poprzedzały prace filologiczne, biblistyczne, historyczne, przekładowe i artystyczne. Praca odbywała się w zespołach, złożonych z literaturoznawców, biblistów i teologów, historyków, aktorów i muzyków. Każdy wykonawca miał do dyspozycji konsultanta teologicznego i literaturoznawcę. W tym gronie realizowano ostateczny kształt prezentacji. Przyjęto zasadę "sancta sancte" jako najważniejszą i obowiązującą w przygotowaniu interpretacji. Idea takiego traktowania Słowa znana była w środowisku teatralnym od dawna, o czym świadczy wypowiedź Mieczysława Kotlarczyka, twórcy Teatru Rapsodycznego: "...a może sięgniemy tu z czasem i do Pisma Świętego? Może zdążymy wypracować artystyczną formę wygłaszania Słowa Starego i Nowego Testamentu, Apokalipsy i Listów św. Pawła".

Głównym punktem każdego programu była recytacja tekstu w wykonaniu aktora. Poprzedzał ją komentarz biblistyczny lub teologiczny oraz filologiczny lub historyczny. Recytację tekstu uzupełniała oprawa muzyczna w wykonaniu znanych zespołów chóralnych i instrumentalistów. Całość trwała 90 min.

Do prezentacji zostali zaproszeni najwybitniejsi artyści sceny narodowej: Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Maja Komorowska, Halina Łabonarska, Anna Seniuk, Halina Winiarska, Krzysztof Globisz, Gustaw Holoubek, Jerzy Kiszkis, Krzysztof Kolberger, Tadeusz Malak, Jan Peszek, Zbigniew Zapasiewicz, Jerzy Zelnik.

Na inauguracji, która odbyła się 23 stycznia w Katedrze poznańskiej pojawiły się tłumy słuchaczy. Nestor polskich aktorów Gustaw Holoubek odczytał Księgę Koheleta i Pieśń nad pieśniami. Towarzyszył mu Chór Katedralny pod dyrekcją ks. Szymona Daszkiewicza. Całość poprzedziło słowo biskupa Marka Jędraszewskiego i komentarz ks. dr Krzysztofa Bardskiego z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Mimo zimna i prawie dwugodzinnej uroczystości, wszyscy zebrani z przejęciem wsłuchiwali się w słowa Pisma Świętego. Całość zakończyła się owacją na stojąco.

I tak objawił się fenomen Modlitw katedr polskich, którym było masowe uczestnictwo na wszystkich prezentacjach. Przerosło ono najśmielsze oczekiwania organizatorów, którzy nie liczyli się z tak masowym odbiorem.

27 lutego z Księgą Mądrości wystąpiła Halina Łabonarska. Jej wykonanie wywarło na wszystkich duże wrażenie Towarzyszył jej zespół Nova Gaudia pod dyrekcją Jacka Sykulskiego. Komentarz biblisty wygłosił ks. prof. dr hab. Bogdan Poniży z Wydziału Teologicznego UAM. Po uroczystości aktorka stwierdziła, że recytacja Księgi Mądrości była też jej modlitwą.

23 marca odbyła się prezentacja z udziałem Krzysztofa Kolbergera, który recytował Księgę Rodzaju. Komentarz biblisty wygłosił O. prof. dr. hab. Tomasz Maria Dąbek, a oprawę muzyczną przygotował Chór Kameralny UAM pod dyrekcją Krzysztofa Szydzisza. Jak pisał jeden z dziennikarzy : "Katedra pękała w szwach jak na pasterce. Młodzi i starzy, mężczyźni i kobiety, wszyscy zasłuchani w głos Kolbergera i wpatrzeni w tekst, który czytał. Spotkania takie wymykają się prostym formułkom, do jakich przywykli recenzenci. A może jest to sposób na nową ewangelizację?" Szczególne zainteresowanie wzbudziła interpretacja fragmentu targowania się Abrahama z Bogiem o zmniejszenie liczby sprawiedliwych w Sodomie i Gomorze. Według rektora AWF prof. Jerzego Smorawińskiego "Wzięcie udziału w kolejnym spektaklu VERBA SACRA było wspaniałym przeżyciem. Na początku było Słowo, które trzeba umieć wysłuchać. W takiej formie jest ono znacznie piękniejsze niż w czytanej. Do tego niezwykle ekspresyjna wymowa wspaniałego aktora, jakim jest Krzysztof Kolberger tworzyła piękne przeżycie. "

15 kwietnia miała miejsce szczególna edycja Modlitw katedr polskich. W wykonaniu Tadeusza Malaka, niegdyś aktora legendarnego Teatru Rapsodycznego, w którym grał Karol Wojtyła, poznańska publiczność usłyszała nowy przekład Ewangelii według św. Marka. Komentarz wygłosili: tłumacz ks. prof. dr hab. Tomasz Węcławski i prof. dr hab. Sylwester Dworacki. Ascetyczne tło muzyczne na motywie Kyrie z Taize przygotowała Schola Nowicjatu Dominikanów. Mimo, że prezentacja trwała dwie i pół godziny nie znużyła słuchaczy. Prasa i tym razem nie szczędziła pochwał aktorowi /"Tadeusz Malak zrezygnował ze swojego wysokiego stylu i mówił językiem zwykłym, potocznym. Aktor dawnego Teatru Rapsodycznego uświadomił nam jak wiele w rozumieniu treści zależy od sposobu czytania. Mimo, że prezentacja trwała dwie i pół godziny nie znużyła słuchaczy." / i tłumaczowi /"Była to świetna okazja, aby zapoznać się z najnowszym tłumaczeniem Ewangelii według św. Marka, zachowującego styl żywy, potoczny, adresowany do pierwszych chrześcijan. Bez koturnowych sformułowań i archaizowanych zwrotów trafia do dzisiejszego słuchacza bez jakichkolwiek przeszkód czy oporów ."

27 maja odbyła się piąta prezentacja z udziałem Haliny Winiarskiej i Jerzego Kiszkisa z Teatru Wybrzeże w Gdańsku, znanych poznańskim widzom ze sceny Teatru Polskiego. Artyści, bardzo zasłużeni dla teatru religijnego, przedstawili Dzieje Apostolskie z komentarzem biskupa prof. dr hab. Jana Bernarda Szlagi i dra Kazimierza Ilskiego. Ciekawy repertuar zaproponował Chór Dominicantes pod dyrekcją Karoliny Piotrowskiej - Sobczak. Jak napisała jedna z recenzentek: "Halina Winiarska i Jerzy Kiszkis przekazywali je bez koturnowej emfazy, wsłuchani w kolejne wersy czytanych tekstów i kontemplując zawarte w nich treści."

Po prezentacji Jerzy Kiszkis oświadczył: "Dla przedsięwzięcia jakim jest VERBA SACRA jestem pełen podziwu i uznania. Prezentacja Świętych Słów jest niezwykle potrzebna w naszym katolickim narodzie, gdzie znajomość Pisma Świętego jest niestety bardzo słaba. Najwspanialszym rezultatem VERBA SACRA będzie to, że ludzie zechcą potem w domu sięgnąć i odkurzyć te Księgę, która stoi gdzieś na górnym regale i czeka na swój dzień."

Wśród dwunastu tekstów VERBA SACRA znalazły się dwa scenariusze. Pierwszy, złożony z wyboru modlitw średniowiecznych, pod tytułem Bogurodzica albo Pacierz Staropolski był świadectwem obecności Biblii w życiu naszych przodków. Zawierał modlitwy codzienne - Ojcze nasz, Zdrowaś Maryja, Wierzę, Dekalog oraz pieśń Bogurodzica ze wszystkimi zwrotkami, pochodzącymi z różnych wieków. Wyboru tekstów dokonał prof. dr hab. Wiesław Wydra z Instytutu Filologii Polskiej UAM. Był on również autorem komentarza filologicznego. Komentarz teologiczny przygotował ks. prof. dr hab. Bogusław Nadolski TChr z Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wykonanie Bogurodzicy zaproponowano Annie Seniuk, która "potrafiła swym przejęciem, siłą i energią zarazić publiczność". W dniu premiery, 18 czerwca 2000 roku, zgromadzona w Katedrze Poznańskiej publiczność spontanicznie reagowała oklaskami na recytowane modlitwy.

Dotychczas, zgodnie z niepisanym zwyczajem, oklaski pojawiały się dopiero na zakończenie, dla podkreślenia kontemplacyjnego charakteru uroczystości. Przeżycie tamtego wieczoru tak przekazał ks. biskup Marek Jędraszewski:" Od powstania tych tekstów, pisanych i odmawianych minęło pięćset lat, a właściwie pozostały te same problemy człowiecze, te same nadzieje, te same błagania, te same radości, ta sama wiara. To, że recytacja odbywała się w Katedrze, dawało szczególne poczucie jedności z tym, co dawne i z tym, co dokonało się dzisiaj. A wszystko to działo się na naszej Wielkopolskiej Ziemi - to jest chyba najpiękniejsze, co dzisiaj przeżyłem." Anna Seniuk przyznała, że po raz pierwszy w życiu zdarzyło jej się przekazać swoje osobiste przeżycia i emocje, co w teatrze nie może się zdarzyć. Aktorce towarzyszyły dwa chóry, Sonantes i Cantores kierowane przez prof. Krystynę Domańską-Maćkowiak z Akademii Muzycznej w Poznaniu. Szczególnym przeżyciem było odśpiewanie wszystkich zwrotek Bogurodzicy. Podczas śpiewu wszyscy uczestnicy stali, tak jak przy wykonaniu hymnu narodowego.

Drugą połowę cyklu VERBA SACRA otworzyła jedna z najbardziej dramatycznych ksiąg Starego Testamentu - Księga Hioba w przekładzie noblisty Czesława Miłosza. Wprowadzenie biblistyczne i filologiczne przygotowała prof. dr hab. Anna Świderkówna. Organizatorzy nie byli pewni, czy w okresie wakacji letnich dopisze frekwencja. Obawy te jednak nie sprawdziły się.

16 lipca, mimo zmiennej pogody, chłodu i deszczu, poznaniacy tłumnie przybyli do najstarszej polskiej katedry. Zajęte były wszystkie miejsca w nawie głównej, w nawach i kaplicach bocznych. Dziennikarze podkreślili niepowtarzalną atmosferę spotkania z Hiobem w interpretacji Jana Peszka. "Przeszywające niemal do szpiku kości, pełne determinacji wołanie Hioba - Peszka "Oto składam podpis: niech Wszechmogący odpowie! Niech napisze pismo Przeciwnik mój!" - brzmiało tak sugestywnie, iż wydawało się, że przenika przez strop Katedry i dociera do samego Boga. Jeszcze wymowniejsza okazała się cisza, jaka zapanowała po tym wykrzyczanym w niebo zdaniu." Po prezentacji bardzo osobiste świadectwo złożył proboszcz Katedry, ks. kanonik Ireneusz Szwarc - "Niezwykle budujące jest absolutne zasłuchanie i kontemplacja Słowa Bożego w Katedrze Poznańskiej. Błogosławiona inicjatywa, za którą Bogu dziękuję. Sam po spotkaniu z Księgą Hioba czuję się nawrócony i bliżej Pana Boga." Również sam główny wykonawca, aktor Jan Peszek stwierdził podobnie: "VERBA SACRA jest niezwykłym przedsięwzięciem. Na udział w nim zgodziłem się bez chwili wahania, dlatego, że moja intuicja podpowiadała mi, że ten rodzaj wypowiedzi jest niezwykle potrzebny. Bowiem brak świętości, mam tu na myśli uniwersalne wartości tego pojęcia, z którym mamy do czynienia na co dzień i wzorce mające zbliżać nas do niej, wyparowują i znikają. Życie staje się po prostu wulgarne i prymitywne. Gdy w Katedrze stanąłem przed zgromadzonymi ludźmi, wyczułem niezwykłą aurę oczekiwania czegoś innego, od tego co jest za jej murami, na ulicy.

Tym razem nie zespół chóralny, lecz solista - trębacz Mieczysław Leśniczak przygotował oprawę muzyczną, wykonując między innymi starą Pieśń o Świętym Jopie.

Sierpniowa prezentacja VERBA SACRA poświęcona była Psalmom. Wyboru tekstów dokonał ks. prof. dr hab. Waldemar Chrostowski, prorektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W swoim komentarzu stwierdził między innymi, że "Księga Psalmów bardzo wcześnie stała się księgą wiary i modlitwy narodu polskiego, a jej wpływy widoczne są w całej polskiej mowie." Komentarz filologiczny, przygotowany przez prof. dr hab. Bożenę Chrząstowską, skupił się na oddziaływaniu i przenikaniu Psalmów do poezji polskiej. Do wykonania Psalmów w przekładzie ks. Jakuba Wujka i Jana Kochanowskiego zaproszono aktora Krzysztofa Globisza, któremu towarzyszył kantor Symcha Keller z Łodzi. Mimo zastrzeżeń niektórych recenzentów co do recytacji tekstu, całość zrobiła silne wrażenie. Podkreślano zwłaszcza żarliwość i siłę śpiewu kantora, którego obecność w świątyni chrześcijańskiej nadała tej prezentacji wyjątkowy charakter.

Ekumeniczną wymowę miała również edycja wrześniowa, poświęcona Listom Świętego Pawła, czytanym przez znakomitą polską aktorkę, Maję Komorowską. Oprawę muzyczną przygotował chór prawosławny Oktoich z Wrocławia, który jest również chórem Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego. Całość poprzedziły komentarze: filologiczny prorektora UAM prof. dr hab. Bogdana Walczaka i biblistyczny ks. dr Tomasza Siudy (Wydział Teologiczny UAM) autora wyboru tekstu. Wrześniowa prezentacja trwała aż dwie i pół godziny, ale mimo to uznana została za jedno "z najciekawszych i najmądrzejszych wykonań, o niesłychanej głębi teologicznej." Powtórzyło się to, co na początku wydawało się nieprawdopodobne, że przyjdą tłumy, że zechcą słuchać znanych sobie przecież tekstów. Podkreślono harmonijne współistnienie dwóch nurtów - wydarzenia artystycznego i modlitwy. Modlitewny charakter podkreślił dyrygent chóru Oktoich, ks. diakon Grzegorz Cebulski: "To było dla prawosławnych wspaniałe, że wreszcie było długo i że można było wsłuchać się w Listy Świętego Pawła. Była to dla nas wspaniała lekcja katechezy, swego rodzaju rekolekcje i tak to pozostanie w naszej pamięci." Ze spotkania była też zadowolona Maja Komorowska, która pochwaliła wysoki poziom przedsięwzięcia tak mocno przyciągającego publiczność.

29 października w Bazylice Archikatedralnej na Ostrowie Tumskim pojawiły się jeszcze większe tłumy. Obecni byli również przedstawiciele władz, Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny, Wojewoda Wielkopolski Stanisław Tamm, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Maciej Musiał oraz Rektor UAM prof. dr hab. Stefan Jurga wraz z gronem profesorów poznańskich uczelni. Wszyscy wysłuchali Kazań Skargi w wykonaniu jednego z najwybitniejszych polskich aktorów, Zbigniewa Zapasiewicza. Wyboru tekstu dokonał autor komentarza teologicznego, ks. prof. dr hab. Jan Kanty Pytel, a wprowadzenie historyczne przygotował prof. dr hab. Janusz Tazbir z Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Zapasiewicz zaskoczył słuchaczy interpretacją bez patosu, ciepłą, spokojną aż do bólu.

Wielu zachwyciło się perfekcyjnym odczytaniem staropolskiego tekstu w taki sposób, że był on zrozumiany przez współczesnego odbiorcę. Znamienne były również refleksje przedstawicieli władz: "Każdy zawód musi być służbą, a dzisiejsze Kazania uzmysłowiły mi, że potrzebne nam jest odbudowanie znaczenia wielkich słów, jak miłość ojczyzny. Zabrałem do Katedry moich synów i wierzę, ze do nich także te słowa trafiły." (Tomasz Kayser, Wiceprezydent Poznania). Niektórzy dziennikarze akcentowali aktualność głównych założeń Kazań Sejmowych - wezwanie do wzajemnej miłości, do szukania mądrości w Piśmie Świętym, do umiłowania kraju. Artyście towarzyszył poznański chór Polihymnia pod dyrekcją prof. Janusza Dzięcioła, który razem z aktorem otrzymał wyjątkową owację za wspaniałe wykonanie oprawy muzycznej.

Ostatnie dwie prezentacje VERBA SACRA oparte były na tekstach Świętego Jana. Zaplanowaną na 24 listopada Apokalipsę w opracowaniu O. dr Adama R. Sikory OFM (Wydział Teologiczny UAM), również autora komentarza biblisty, wykonała znakomita aktorka Teresa Budzisz-Krzyżanowska. Wyeksponowała ona bardzo wyraźnie optymizm objawienia Świętego Jana, "żarliwie przekonując o zwycięstwie dobroci i miłości nad grzechem i śmiercią." Swój udział w VERBA SACRA potraktowała nie jako występ teatralny, ale jako "głębokie, osobiste rekolekcje." Kontemplowaniu słów Ewangelisty sprzyjały chorały Jana Sebastiana Bacha przygotowane przez chór Akademii Muzycznej w Poznaniu, Motet et madrigal pod dyrekcją prof. Leszka Bajona. Autorka komentarza filologicznego, prof. dr hab. Zofia Trojanowiczowa zwróciła uwagę na znajdujące się w Katedrze, jedno z nielicznych w polskim malarstwie sakralnym, dzieł o tematyce apokaliptycznej - Niebieskie Jeruzalem Krzysztofa Boguszewskiego z XVII wieku.

W przedostatnią niedzielę Adwentu, 17 grudnia odbyła się ostatnia w Roku Jubileuszowym prezentacja Świętych Słów w Poznańskiej Bazylice Archikatedralnej. Jerzy Zelnik przeczytał Ewangelię według Świętego Jana, w przekładzie ks. prof. dr hab. Mariana Wolniewicza, który wygłosił komentarz biblisty. Komentarz filologiczny a jednocześnie pierwszą próbę podsumowania cyklu przedstawił prorektor UAM prof. dr hab. Bogdan Walczak. Stwierdził między innymi, że Słowo Boże czyni cuda, o czym świadczą tłumy uczestniczące w comiesięcznych spotkaniach. "W nerwowym pośpiechu i zgiełku naszych czasów, w natłoku często pseudokulturalnych ofert, jakie zewsząd nas atakują, VERBA SACRA jaśnieją blaskiem rzetelnego wydarzenia kulturalnego połączonego z głębokim przeżyciem religijnym." Scenariusz ostatniej prezentacji oparto na mowach Jezusa, a rozpoczynający Ewangelię Janową prolog przesunięto na zakończenie, jako motto cyklu Modlitwy katedr polskich. Interpretację Jerzego Zelnika oceniono bardzo wysoko: "Słowa Jezusa wypowiadane przez aktora tchnęły ufnością, budziły nadzieję na zbawienie i dawały świadectwo nagrody wiecznej. Stawiały też pytania o wiarę, nie pozwalały wątpić o Bożym Miłosierdziu." Na ostatni wieczór wybrano muzykę Wolfganga Amadeusza Mozarta w wykonaniu poznańskiego zespołu kameralnego Tutti e solo. Całość zakończyło wystąpienie Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego, ks. biskupa Marka Jędraszewskiego, który podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji cyklu VERBA SACRA- Modlitwy katedr polskich, a następnie pobłogosławił obecnych w Katedrze srebrnym ewangeliarzem, przekazanym przez proboszcza Katedry, ks. kanonika Ireneusza Szwarca, ufundowanym na pamiątkę tego wydarzenia. Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia organizatorzy rozdali opłatki wszystkim uczestnikom.

W pierwszych komentarzach podsumowujących VERBA SACRA podkreślono szczególnie szybkie i gorące uznanie, jakie zdobył sobie ten cykl wśród poznaniaków. "Byli spragnieni duchowości, tego co sprawia, że wychodzi się po spektaklu innym. Za każdym razem wiedzieli też, że spotkanie przygotowane jest z całą powagą, bardzo starannie, z oryginalną i na poziomie oprawą muzyczną i takim samym wprowadzeniem.

Inicjatywa VERBA SACRA jest przedsięwzięciem skierowanym w przyszłość i przyszłość budującym. Przyszłość człowieka stworzonego na obraz i podobieństwo Boga, a nie człowieka roztapiającego się w nirvanie, ani człowieka-maszyny. Przychodząc na spotkania z Biblią można było jak w lustrze zobaczyć swoje życie i problemy, rozpoznać się w Słowie, które zarazem przychodziło z realną pomocą."

Ze względu na rosnące z miesiąca na miesiąc zainteresowanie publiczności postanowiono, że cykl VERBA SACRA nie skończy się z Rokiem Jubileuszowym, a będzie kontynuowany w roku 2001. Przyjęto program, który zakłada realizację czterech prezentacji w katedrze - "Ewangelia według św. Łukasza", "I List św. Jana", "Wyznania" św. Augustyna, "Księga Izajasza". Rektor UAM prof. dr hab. Stefan Jurga zaproponował także jako miejsce wykonań Aulę Uniwersytecką, w której odbyłyby się recytacje wielkich dzieł klasyki polskiej i światowej.

Osobny i niezwykle ciekawy rozdział w historii projektu VERBA SACRA stanowią edycje pozapoznańskie. Autor projektu, reżyser Przemysław Basiński, zakładał realizacje w innych najstarszych katedrach polskich, ale nie było pewności, jaki będzie ostateczny rezultat tego zamierzenia i jego skala. Jako pierwsi do inicjatywy przyłączyli się ordynariusze: Metropolita Gdański Abp Tadeusz Gocłowski ("w sprawie projektu VERBA SACRA wyrażam radość i serdecznie przyłączam się do inicjatywy twórców"), Metropolita Gnieźnieński Abp Henryk Muszyński ( " z uznaniem przyjmuję inicjatywę tekstów biblijnych w najstarszych świątyniach polskich dla uczczenia Wielkiego Jubileuszu roku 2000 "), Ordynariusz Pelpliński Bp Jan Szlaga ("czuję się zaszczycony wyborem diecezji pelplińskiej "). Podobnie zareagował Ordynariusz Toruński Bp Andrzej Suski oraz Metropolita Wrocławski Kardynał Henryk Gulbinowicz. Znamienne, że te pierwsze diecezje przypominały misyjny szlak św. Wojciecha. Pierwsze prezentacje VERBA SACRA odbiły się szerokim echem w całym kraju i wzbudziły duże zainteresowanie w innych lokalnych kościołach. Organizatorzy otrzymali między innymi zaproszenie do Częstochowy na Jubileusz 75-lecia Archidiecezji Częstochowskiej. Edycje VERBA SACRA odbyły się również w Lublinie w ramach Międzynarodowego Kongresu Kultury Chrześcijańskiej oraz w Katowicach przy współpracy z Uniwersytetem Śląskim. Jedna edycja miała miejsce w kościele pw. św. Krzyża w Lesznie w ramach X Leszczyńskich Dni Kultury Chrześcijańskiej.

Poza Poznaniem prezentacje VERBA SACRA odbyły się w ośmiu katedrach. W Katedrze Oliwskiej wystąpili - Gustaw Holoubek, Halina Łabonarska i Krzysztof Kolberger, w Katedrze Toruńskiej - Halina Łabonarska, w Katedrze Pelplińskiej - Halina Winiarska i Jerzy Kiszkis, w Katedrze Lubelskiej - Tadeusz Malak, w Katedrze Gnieźnieńskiej - Anna Seniuk, w Katedrze Częstochowskiej - Anna Seniuk, w Katedrze Wrocławskiej - Jan Peszek, w Katedrze Katowickiej - Krzysztof Kolberger.

Podobnie jak w Poznaniu wszystkim prezentacjom towarzyszyło masowe uczestnictwo publiczności. Najliczniej było w Katedrze Katowickiej, do której przybyło ponad cztery tysiące osób. Patronaty honorowe nad edycjami pozapoznańskimi objęli: Kardynał Henryk Gulbinowicz, Abp Tadeusz Gocłowski, Abp Henryk Muszyński, Abp Stanisław Nowak, Bp Tadeusz Pieronek, Bp Andrzej Suski, Bp Jan Bernard Szlaga, Abp Damian Zimoń, Abp Józef Życiński.
Patronaty przyjęły również uczelnie : Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, Papieski Fakultet Teologiczny we Wrocławiu.

Od samego początku projekt VERBA SACRA cieszył się dużym zainteresowaniem mediów. Pierwsze artykuły na ten temat ukazały się już w grudniu 1999 roku. Między innymi w "Gazecie Milenijnej", dodatku do "Gazety Poznańskiej", po raz pierwszy opublikowano program projektu i wywiad z autorem i reżyserem. "Gazeta Poznańska" zaangażowała się jako patron medialny i publikowała regularnie artykuły, sprawozdania, wywiady oraz fotografie ze wszystkich poznańskich prezentacji "Modlitw katedr polskich". Duże zasługi ma tutaj pani redaktor Romana Brzezińska. Stałe artykuły o VERBA SACRA można było przeczytać w innych periodykach. W "Gazecie Wielkopolskiej" pisała Teresa Dorożała - Brodniewicz, w "Głosie Wielkopolskim" - Stefan Drajewski. Patronem radiowym została poznańska rozgłośnia PR Radio "Merkury". Patronat telewizyjny sprawowały: PTV Poznań i telewizja kablowa WTK. Od samego początku informacje o projekcie były upowszechniane przez Katolicką Agencję Informacyjną, ogólnopolskiego patrona projektu, która przekazywała je co miesiąc w ogólnopolskim biuletynie "Życie Kościoła". Ogólnopolski patronat nad projektem objął również Tygodnik Katolicki "Niedziela". Przy okazji edycji pozapoznańskich patronat przyjęły miejscowe media : Radio "Plus", Radio Gdańsk, Radio Głos, Radio Katowice, Radio Wrocław, "Gość Niedzielny", "Pielgrzym", "Gwiazda Morza" i inne. Ogółem na temat projektu VERBA SACRA ukazało się ponad 100 artykułów, sprawozdań, wywiadów, informacji. Poza prasa lokalną i regionalną wzmianki na temat "Modlitw katedr polskich" pojawiły się między innymi w "Rzeczpospolitej", " Arkuszu" "Panoramie" TVP2, "Radio Watykańskim", audycjach Redakcji Programów Katolickich PR, "Telegazecie" TVP2 i TV Polonia. Wszystkie prezentacje były rejestrowane przez Uniwersyteckie Studio Filmowe, Katolickie Radio "Poznań" i Radio "Merkury". Należy również wspomnieć o stronie poligraficznej projektu. Do każdej prezentacji drukowany był afisz i program. Głównym motywem plastycznym była poznańska Bazylika Archikatedralna i jej wnętrze - ołtarz główny, krzyż z kaplicy Najświętszego Sakramentu, Złota kaplica, ambona. Wszystkie materiały były kolorowe. Afisze rozsyłano do wszystkich parafii podpoznańskich i ważniejszych dekanatów Archidiecezji. Programy, rozprowadzane przed spotkaniami, zawierały pełny tekst czytany przez aktora wraz z komentarzami i tytułami utworów wykonywanymi przez chóry i zespoły muzyczne. Z okazji prezentacji VERBA SACRA na Międzynarodowym Kongresie Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie przygotowany został specjalny folder, informujący o programie "Modlitw katedr polskich" i o dotychczasowych prezentacjach. Realizacja tego wydawnictwa była możliwa dzięki zaangażowaniu Prasy Poznańskiej i "Przewodnika Katolickiego".

W połowie roku 2000 powstała myśl rozszerzenia projektu na katedry europejskie.

W grudniu 2000 roku Prorektor UAM prof. dr hab. Bogdan Walczak przedstawił projekt VERBA SACRA na Kongresie Kultury Polskiej w Warszawie.

Realizacja całego przedsięwzięcia nie byłaby możliwa bez pomocy finansowej Uniwersytetu i Zarządu Miasta Poznania oraz sponsorów: Banku PKO, Pekabud Market, OFE Pocztylion, Telekomunikacji Polskiej.